عصاره سلول های بنیادی گیاهی ، ضد پیر پوستی و آنتی اکسیدان

عصاره سلول های بنیادی, سلول های بنیادی گیاهی, ضد پیر پوستی, فعالیت آنتی اکسیدانی, چای سبز, جینسینگ,کینتین,سلول های اندوتلیومی پوست .

کلمات کلیدی: عصاره سلول های بنیادی, سلول های بنیادی گیاهی, ضد پیر پوستی, فعالیت آنتی اکسیدانی, چای سبز, جینسینگ,کینتین,سلول های اندوتلیومی پوست .

موضوع سلول های بنیادی به خصوص در سال های اخیر در صنعت کازمتیک بسیار مورد توجه واقع شده است. عصاره های حاصل از سلول های بنیادی گیاهی منبع بسیاری از مواد فعال مانند پلی فنل، اسید فنولیک ، تری ترپن ها، فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، اسیدهای چرب ، قند ها و پپتیدها هستند که خواص ضد پیری را به ارمغان می آورند. این مواد باعث افزایش طول عمر فیبروبلاست ها و تحریک فعالیتهای بازسازی آن ها می شوند.

بر اساس مطالعات انجام شده ، یکی از قویترین مهارکنندگان فرایند پیری در سلول های بنیادی کینتین است که متعلق به یک گروه سیتوکین است که غلظت بالایی از آن در سلول های بنیادی مرکبات و تمشک وجود دارد. رادیکال های آزاد به عنوان عمده ترین ترکیبات فعال در ایجاد پیری پوست شناخته میشوند.

این عوامل خطرناک به DNA آسیب می زنند و به فرایندهای dehydrogenation دی هیدرو جنریشن و hydroxylation هیدروکسی لیشن و پروتئین گلایکیشن protein glycation کمک میکنند.

رادیکال های آزاد همچنین به لیپید های لایه شاخی پوست یا همان استراتوم کورنئوم آسیب می زند در نتیجه بافت خاصیت کشسانی و توانایی خود را برای تنظیم تبخیر نامحسوس آب یا Trans epidermal water loss از دست میدهد و هم چنین همانند سازی های سلولی بسیار ناکارآمد میشود. از همین رو آنتی اکسیدان ها یا همان موادی که مانع فعالی رادیکال های آزاد می گردند از مواد اولیه مهمی برای فرمولاسیون محصولات کازمتیک ضد پیری محسوب می شوند.

عصاره سلول های بنیادی گیاهی منبعی عالی برای ترکیبات آنتی اکسیدان از قبیل فلاونوئیدها، تری ترپن ها، پلی فنول، فنولیک اسید، کاروتنوئیدها و پپتیدها هستند که دارای خواص ضد پیری می باشند. فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات فنولی اغلب به علت خواص احیاکنندگی آنهاست که می تواند نقش مهمی در جذب و خنثی سازی رادیکال های آزاد، از بین بردن اکسیژن تنها یا همان single و سه گانه و هم چنین تجزیه پراکسید ها دارد.

در مورد فلاونوئیدها ، فعالیت آنتی اکسیدانی به ساختار شان بستگی دارد. پیکربندی، جایگزینی، تعداد گروه هیدروکسیل و تعداد کل واحدهای قند در فلاونوئیدها ( فلاونوئیدهای گلیکوزیدی) نقش مهمی در رابطه با خواص آنتی اکسیدانی آنها دارند.

مکانیسم های فعالیت آنتی اکسیدانی متعددی مانند:

١- جمع آوری رادیکال ها آزاد
٢- سرکوب ROS ( گونه واکنشگر اکسیژن) با مهار آنزیم ها و یا با شلات کردن یون های فلزی دخیل در تولید رادیکال های آزاد
٣- حفاظت از آنتی اکسیدان های موجود ارائه شده است.

ساختار گروه های هیدروکسیل مهمترین عامل تعیین کننده در جمع آوری و خنثی سازی ROS و RNS است. زیرا هیدروژن الکترون را به رادیکال های هیدروکسیل ، پراکسیل و پراکسی نیترات اهدا می کنند در نتیجه آن ها را پایدار نموده و باعث افزایش رادیکال های فلاونوئیدی نسبتا پایدار میشوند.

N. Goutsourelas و همکارانش اثر آنتی اکسیدانی یک ترکیب فنولیک از عصاره سلول های بنیادی انگور (Vitis Vinifera) را بر روی سلول های اندوتلیال و عضله مورد مطالعه قرار دادند. آنها دریافتند که ترکیب پلی فنولیک عصاره بنیادی انگور بر ظرفیت آنتی اکسیدانی اش تاثیر میگذارد.

درمان با عصاره بنیادی انگور در غلظت پایین باعث بهبود احیا سلول های اندوتلیال و عضله می شود. بر اساس نتایج بدست آمده ، محققان پیشنهاد کردند که ترانس رسوراترول، گالیک اسید، کاتچین، فرولیک اسید، کافئیک اسید، کئورستین، کوماریک اسید و کمپفرول ممکن است برای فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره بنیادی انگور ضروری باشند.

خواص آنتی اکسیدانی سلول های بنیادی گیاه Buddleja Davidii مربوط به محتویات فنیل پروپانوئید گلیکوزید ها مانند ورباسکوزید، لئو کوسپتوزید A ، ایزوورباسکوزید و مارتینوزید است.

یکی دیگر از منابع غنی فنیل پروپانوئید به ویژه ایزو باسکوزید، عصاره کشت سلول های برگ گیاه Syringa Vulgaris است. تیتو و همکارانش نیز گزارش دادند که عصاره سلول های بنیادی گوجه فرنگی یک منبع غنی از بیشترین میزان فنولیک اسید و فلاونوئیدها در میوه های گوجه فرنگی است. آنها متوجه شدند که محتوای ریتین ، کوماریک، پروتکتاتوکوئیک و اسید کلروژنیک در عصاره سلولی بالاتر از میوه گوجه فرنگی است و عصاره سلولی گوجه فرنگی ظرفیت آنتی اکسیدانی بالاتری را نسبت به عصاره میوه گوجه فرنگی نشان میدهد.

فعالیت آنتی اکسیدانی بالای عصاره سلول های بنیادی تمشک توسط Bavbulova و همکارانش گزارش شده است.

در میان دیگر ترکیبات پلی فنول تجزیه شده فراوان ترین، فرولیک اسید و کورستین بود. فعالیت آنتی اکسیدانی چند عصاره سلول های بنیادی گیاهی در کارهای Bazylak و Gryn نیز تایید شد. کل میزان پلی فنولیک و جمع آوری رادیکال های DPPH برای عصاره سلول های بنیادی گیاهان توت فرنگی ( Brussonetica Kazinoki ) ، انگور ( Vitis Vinifera) ، مگنولیا ( Magnolia Sieboldii) ، چای سبز (Camelia Sinesis) و جینسینگ سفید (Panax Ginsen) بررسی شد.

تمام عصاره های مورد مطالعه دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بالا بودند، اما موثرترین عصاره گیاهی ، عصاره چای سبز و جینسینگ سفید بود.

کینتین آنتی اکسیدان قدرتمند

یکی از مهمترین عواملی که به عصاره های بنیادی سلول های گیاهی ، خاصیت ضد پیری می دهد ماده ای به نام کینتین است ، ۶-furfuryladenine ، هورمون سیتوکینی که برای رشد گیاه است. کینتین یکی از بازهای پورینی نوکلئیک اسید و یکی از مشتقات آدنین است.

کینتین برای اولین بار از اسپرم شاه ماهی در سال ١٩٩۵ جداسازی شد. در سال ١٩٩۶، آن را در DNA تازه استخراج شده از سلول های انسانی، عصاره سلول های گیاهی و ادرار انسان کشف کردند.

کینتین در طبیعت سلول های بنیادی بسیاری از گیاهان از قبیل کاج استرالیا ( Casuarina Equisetinfolia) یا جینجرگرس ( Cymbopogon Martinii var.motia) یافت میشود. غلظت های بسیار بالایی از کینین در سلول های بنیادی لیمو ( Citrus limon) و تمشک (Rubus Camaemorous) یافت شد.

کینتین به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی قوی شناخته میشود که پروتئین و اسیدهای نوکلئیک را از فرآیندهای اکسیداسیون و گلیکو اکسیداسیون محافظت میکند. این ترکیب سلول ها را قادر می سازد تا رادیکال های آزاد اضافی را خارج کند در نتیجه سلول ها از استرس اکسیداتیو محافظت می شوند.

مکانیسم عمل حفاظتی کینتین چگونه است؟

کینتین میتواند سنتز آنزیم های بازسازی کننده را القا نموده که در نتیجه آن بازهای تغییر یافته از زنجیر DNA خارج میشوند و محافظت را در برابر رادیکال های آزاد فراهم می کند. و یا اینکه باعث ساخت کمپلکسی با یون ها مس II میشود که سوپراکسید دیسموتاز ، آنزیم کلیدی در انجام فعالیت آنتی اکسیدانی ارگانیسم ها ، را فعال میکند. کینتین DNA سلول را توسط مهار تولید ۸-oxo-dG ( نشانگر اکسیداتیو آسیب مواد ژنتیکی است که در نتیجه واکنش فنتون Fenton reaction شکل میگیرد) محافظت میکند.

این عامل طبیعی رشد ،کینتین ، یک ابزار دقیق برای تحریک سلولهای بنیادی پوست است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شده است کینتین عملکرد دفاعی لایه اسپینوس ، خاردار ، اپیدرم را بهبود میبخشد ، کراتینوسیت ها را تحریک میکند، تبخیر آب از طریق اپیدرم را کاهش میدهد که خود باعث بهبود رنگدانه سازی پوست میشود و همچنین چین و چروک را کمتر میکند.

بر طبق پژوهش های منتشر شده، سیتوکین های فوق الذکر فرایند پیری در سلول های برگ گیاهان و همچنین سلول های انسانی را در کشت های آزمایشگاهی کاهش میدهد. اثر ضد پیری کینتین نیز برای سلول های اندوتلیومی پوست تایید شده است. سیتوکین باعث افزایش تکثیر سلولی ، مهار افزایش سن سلول های اندوتلیومی و تحریک خواص تکثیر و متابولیسم آنها میشود.

✍️ دکتر محمد بقایی
دکتر داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک
مشاور اداره کل فرآورده های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو

edited by Artan Akheri

دکتر محمد بقایی

دکتر محمد بقایی

دکتر داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط