نگاهى گذرا به درماتیت تماسی دست یا درماتیت دست

درماتیت دست, آتوپیک درماتایتیس دست یا اگزمای دست

کلمات کلیدی: درماتیت تماسی دست, درماتیت دست, درماتیت آتوپیک, درماتیت تماسی تحریک کننده, تاول های کوچک خارش دار, کار مرطوب,تجویز انواع استروئیدهای موضعی .

درماتیت آتوپیک (اگزما) شرایطی است که پوست شما را قرمز و خارش دار می کند. در کودکان شایع است اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. درماتیت آتوپیک طولانی مدت (مزمن) است و به صورت دوره ای شعله ور می شود. ممکن است با آسم یا تب یونجه همراه باشد. هیچ درمانی برای درماتیت آتوپیک پیدا نشده است.

درماتیت دست چیست؟

مشکلى است که به آن اگزماى دست نیز مى گویند. این بیماری مشکلى شایع است و از هر ٢٠ نفر یک نفر ممکن است دارای چنین مشکلى باشند. این بیماری در دوران کودکی بیشتر به صورت یک تمایل درونى به آغاز اگزما دیده مى شود اما در نوجوانان و بزرگسالان شیوع بیمارى رایج تر است. درماتیت دست ممکن است بصورت یک مشکل کوتاه مدت و زودگذر باشد. با این وجود در برخی از افراد ممکن است سالها ادامه یابد و در این صورت می تواند تأثیر زیادی در زندگی روزمره فرد داشته باشد.

چه کسی بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به درماتیت دست است؟

افرادی که در کودکی به اگزما مبتلا شده اند ( اگزما آتوپیک ) و همچنین افرادی که دارای مشاغلى هستند که در تماس مکرر با آب قرار دارند احتمال ابتلا به اگزمای دست در آنها بیشتر است.

چه عواملی باعث ایجاد درماتیت دست می شوند؟

در بسیاری از افراد ، درماتیت دست به دلیل صدمه مستقیم به پوست توسط مواد شیمیایی خشن و همچنین مواد تحریک کننده ، به ویژه صابون ، الکل ، آب ژاول ، مواد شوینده و تماس مکرر با آب رخ می دهد. البته به این حالت درماتیت تماسی تحریک کننده نیز گفته می شود. تماس پوست با آلرژن هایی مانند عطر ، فلزات ، لاستیک یا چرم نیز می تواند در افراد مبتلا به آلرژی به این مواد باعث ایجاد درماتیت شود. به این نوع مشکل ، درماتیت تماسی آلرژیک گفته می شود.

با این وجود در بسیاری موارد علت بروز درماتیت دست در افراد نامعلوم است و هیچ عامل محرک قابل شناسایی وجود ندارد. این اتفاق یعنى نامشخص بودن عامل ایجاد درماتیت بخصوص در افرادی که معمولا به ترکیبی از درماتیت آتوپیک و درماتیت تماسی تحریک کننده یا آلرژیک مبتلا هستند بیشتر خود نمایی مى کند.

آیا درماتیت دست ارثی است؟

در پاسخ باید گفت خیر؛ گرچه تمایل به ابتلای به درماتیت دست می تواند در خانواده هایی که در آنها سابقه درماتیت آتوپیک ، آسم و تب یونجه یا زکام بهاره مشاهده شود، ولى این بیمارى ارثی نیست.

علائم درماتیت دست چیست؟

نواحی آسیب دیده پوست دست احساس گرما ، درد ، زبرى ، پوسته پوسته شدن و خارش دارد. ممکن است تاول های کوچک خارش دار یا ترک های دردناکى نیز وجود داشته باشد و این حالت ممکن است خود منجر به ایجاد درد در هنگام حرکت دست و انگشتان شود.

در مجموع مى توان گفت در درماتیت دستها ، پوست ملتهب ، قرمز و متورم است و دارای سطح خشک یا پوسته پوسته شده ی آسیب دیده است. ممکن است مناطقی از پوست ترک خورده و دارای خونریزی باشد.

گاهی اوقات تاول های کوچک خارش دار و آب دار را در کف دست یا طرفین انگشتان می توان مشاهده کرد. این مشکل مى تواند در قسمت های مختلفی از دست ، در سطح و طول انگشتان ، نوک انگشتان یا وسط کف دست ها را تحت تأثیر قرار دهد. چندین الگوی مختلف براى درماتیت دست وجود دارد، اما این الگو ها معمولاً بیانگر علت ابتلا نبوده و الگوی موجود در یک فرد می تواند با گذشت زمان تغییر کند.

پوست دست در زمان ابتلا به درماتیت دست ممکن است با باکتریهایی به نام استافیلوکوک یا استرپتوکوک آلوده شود. این آلودگى مى تواند سبب قرمزی بیشتر ، درد ، پوسته پوسته شدن و بروز لک یا جوش شود.

اشتغال به کدام مشاغل بیشتر باعث ابتلا به درماتیت دست می شود؟

افراد شاغل در مشاغلی همچون نظافت چى هایی که از انواع شوینده و پاک کننده استفاده مى نمایند، مراقبان بهداشتى و درمانى ، افرادی که به مراقبت از کودکانخردسال اشتغال دارند ، سر آشپزها و شاغلین در آشپزخانه ها ، آرایشگر ها و پرسنل آنها، مکانیک ها ، پزشکان ، دندانپزشکان ،پرستاران ، گل فروشان ، اپراتورهای دستگاه هاى مختلف ، آروماتراپیست ها ، بیوتى تراپیست ها و کارگران ساختمانی شانس بالایى در ابتلا به درماتیت دست را دارند.

در مجموع مى توان گفت در هر شغلى که تماس مکرر با آب یا شستشوی دست بیش از ۱۰ بار در روز وجود داشته باشد که به آن (” کار مرطوب “) مى گویند احتمال ایجاد درماتیت دست افزایش می یابد.

آیا درماتیت دست قابل درمان است؟

در بیشتر موارد درمان تنها کنترلی است و تنها مشکل مدیریت مى گردد، اما آن را درمان نمی کند. البته شناسایی و درمان زودرس ممکن است از طولانی شدن مشکلات مربوط به درماتیت دست جلوگیری کند. در افراد مبتلا به درماتیت تماسی آلرژیک یا همان درماتیت تماسی تحریک کننده ، اجتناب از آلرژن (ها) ممکن است به کاهش درماتیت دست کمک کند یا حتی موجب رفع آن گردد.

چگونه می توان درماتیت دست را درمان کرد؟

استفاده از مرطوب کننده ها و نرم کننده ها بخش مهمى از درمان درماتیت دست مى باشد. محصولات مرطوب کننده به ترمیم پوست آسیب دیده کمک کرده و رطوبت داخل پوست را نیز حفظ می کنند و این روند سبب ترمیم و رفع مشکلات ناشی از اگزمای دست می شوند.

البته از این محصولات بهتر است به طور مکرر در طول روز و هر زمان که پوست احساس خشکی نماید استفاده شود. البته این محصولات همچنین برای کاهش خطر عفونت ثانویه باکتریایی نیز مفید هستند.

علاوه بر استفاده از محصولات مرطوب کننده و نرم کننده ممکن است پزشک معالج بر اساس وضعیت بیمارى و بیمار اقدام به تجویز انواع استروئیدهای موضعی ، خوراکى یا تزریقی ، انواع داروهای آنتى هیستامین خوراکى یا ترریقی ، مهار کننده هاى کلسی نئورین ،یو وى تراپی و یا حتى داروهای سرکوب گر ایمنى … نیز بنماید.

edited by Artan Akheri
دکتر محمد بقایی

دکتر محمد بقایی

دکتر داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط