کلمات کلیدی: دانش بیوتکنولوژی, صنعت کازمتیک, مهندسی زیستی, پوستهای پرینت شده, مخمرهای اصلاح ژنتیکی, سلول های بنیادی گیاهی, جلبک های دریایی, فرایندهای بیوسورفکتانتی .
در طول دو قرن گذشته علم به دست آوردهایی انقلابی در همه سطوح زندگى بشر دست یافته است. بطور کلی استانداردهای زیبایی ما نیز همراه با این دستاوردهای عظیم دست خوش تغییر شده است. همانگونه که جامعه بشری امروزه سعی دارد در مرز علم حرکت نماید حدفاصل بین علوم از جمله بیوتکنولوژی ، کازمتیک و مراقبت از سلامتی نیز روز به روز باریک تر شده و این علوم مهم و حیاتی لحظه به لحظه در هم تنیده تر مى شوند.
مطمئنا نوآوری های امروز محققین و متخصصین، محصولات مصرفی ما در فردا خواهند بود و ما اکنون در فرصتی استثنایی برای آنالیز تاثیر مستقیم و غیر مستقیم این تکنولوژی های نوین بر صنعت کازمتیک قرار داریم ، البته لازم به یادآوری است که هرگز پیامدهای کلی این تکنولوژی ها برای جامعه جهانی را نباید از نظر دور داشت.
بشر همواره همراه با دیگر عوامل زیستی موجود در کره زمین از بدو پیدایش در حال ایجاد تغییراتی بر بیولوژی انسان بوده اند. در همین راستا ، دانشمندان با توجه به توانایی های ایجاد شده در زمینه مدیریت و مهندسی زیستی که بسیاری از آن حاصل پیشرفت های علم بیوتکنولوژی است امروزه در جایگاهی رفیع و بنیادی برای ایجاد تغییرات مثبت در بیولوژی انسانی قرار دارد.
به هر حال باید اذعان داشت ، بیوتکنولوژی نیز همانند بسیاری از علوم دیگر یک علم است که اتفاقا نسبتا جدید بوده و اخیرا شاهد اثرات ملموس آن بر زندگى بشر هستیم ، شاید بکار گیری عبارت آن نیز قدمتی کمتر از یک قرن را دارد و مصادف با کشف دی ان ای در سال ١٩۵٣ میلادی باشد.
یکی از زوایای بررسی آثار ملموس دانش بیوتک بر زندگی ما شاید بررسی اثرات آن بر صنعت کازمتیک باشد. بازار محصولات زیبایی جهانی حدود ۳۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد و انتظار می رود تا سال ۲۰۲۰ به ۳۹۰ میلیارد دلار برسد. تقاضا برای محصولان کازمتیک بنا بر دلایل زیر همچنان در حال تزاید است :
١- افزایش سرانه تولید ناخالص ملی GDP در مارکت های نوظهور
٢- افزایش متوسط سن جوامع
٣- تمایل به مصرف و ارائه کالاهایی با کیفیت بهتر
با توجه به این افزایش تقاضای موجود ، بسیاری از شرکت ها به دنبال یافتن راه هایی جدید برای گسترش خطوط تولید خود هستند.
پیشرفت های انقلابی در Biotech سبب شکل گیری شرکت های کوچک بیوتکنولوژی فراوانی شده است و حالب است بدانیم تعداد این شرکتهای بیوتک در امریکا از ١٣٠٠ مورد در سال ١٩٩٨ به ٢٨٠٠ مورد تاکنون رسیده است.
برای مثال لورال به عنوان بزرگترین کمپانی زیبایی و کازمتیک جهان دو شرکت مشارکتی بزرگ و مجزا در زمینه بایوتک دارد. یکی از آنها کمپانی Organovo است که در زمینه مارکت پوستهای پرینت شده سه بعدی فعالیت دارد و دیگری نیز کمپانی Evolva است که از مخمرهای اصلاح ژنتیکی شده استفاده مى نماید.
در حال حاضر نیز جایگزین های مشتق شده از سلول های بنیادی گیاهی بحای استفاده از گیاهان و مشتقات سنتی آنها در محصولات مراقبت از پوست و مو یکی دیگر از نشانه های تاثیر مثبت بیوتکنولوژی بر این صنعت است.
بیوتکنولوژی اثرات مثبت به مراتب بیشتری از تکنولوژی های سنتی و قدیمی بر صنعت کازمتیک دارد ، با بکارگیری این دستاورد جدید ، مشتقات سلول های بنیادی گیاهی که هم توانایی بازسازی سلولی را داشته و هم اثرات ناخواسته کمتری را بر جای می گذارند در مقایسه با اثرات به عنوان مثال لیزرهای پوستی که هم گران هستند و هم ممکن است موجب ایجاد تغییراتی از جمله تغییر رنگ پوست گردند، در اولویت توجه و مصرف قرار مى گیرند.
علاوه بر ورود کمپانی های بزرگ جهانی به عرصه استفاده از دانش بیوتکنولوژی و محصولات بیوتک خوشبختانه در حال حاضر شاهد ورود شرکتهای کوچک استارت آپی نیز به عرصه فوق هستیم و اخیرا شاهد حضور شرکت کوچکی انگلیسی هستیم که با ساخت یک کیت کوچک قادر است مشخصات ژنتیکی هر فرد را طی ٣٠ دقیقه استخراج نموده و اقدام به طراحی فرمول یک فرآورده کازمتیک بر اساس مشخصات فردی و مورد نیاز شخص نماید.
یکی دیگر از مولفه های تاثیر گذار در توجه ویژه به دانش بیوتکنولوژی ، بی شک توجه ویژه جامعه جهانی به محیط زیست و آلاینده های صنعتی است که فضای بهتر و نوینی را در اختیار بیوتک برای گسترس در صنعت کازمتیک می دهد.
موج حرکت کمپانی های برتر دنیا به سمت و سوی Green Company و محصولات آن خود مبین این واقعیت مهم است. به هر حال با نگرشی عمیق تر می توان اثرات مهم دانش بیوتکنولوژی را در محصولات متنوع کازمتیک مشاهده نمود. محصولاتی که دارای انواع پپتید ، انواع مواد پروبیوتیک ، پری بیوتیک ، سمبیوتیک ، مشتقات سلول های بنیادی گیاهی ، عصاره های مشتق شده از انواع مخمر ها و دیواره سلولی آنها هستند و امروزه محصولاتی که مشتق از جلبک های دریایی یا حتی حاصل فرایندهای بیوپلاستیک مثلا فیلترهای ضد آفتاب بایو پلاستیکی یا فرآیندهای بایو سورفکتانتی بدست مى آیند.
دکتر محمد بقایی
دکترداروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک
مشاور اداره کل فرآورده های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو
یک پاسخ
مرسی خیلی آموزنده بود