کلمات کلیدی : دیابت, مراقبت از پوست, پای دیابتیک, توصیه ها, آمار, مشکلات پوستی, مبتلایان دیابت, عفونتهای قارچی, عفونت پوستی, درموپاتی دیابتیک, خارش, اگزما, پسوریازیس .
اپیزود اول آمار :
بر اساس آمار رسمی در سال ٢٠١٣ میلادی حدود ٣٨٢ میلیون نفر دیابتی بزرگسال مبتلا به انواع دیابت در جهان می زیسته اند ، و این تعداد در سال ٢٠١۴ به ۴٢٢ میلیون نفر ارتقاء یافته است.
ایالات متحده آمریکا اعلام نموده است این کشور در بین سالهای ١٩٩٨ تا ٢٠٠٨ شاهد رشد سالیانه ۴.۵ در صدى ابتلا به دیابت یا به تعبیری دیگر افزایش سالیانه جمعیت مبتلایان به دیابت بوده است. البته با نگاهی مجدد به سالهای ٢٠٠٨ تا ٢٠١٢ نیز در مى یابیم هیج تغییر مثبتی در جهت کاهش شیب افزایش ابتلا به دیابت در این کشور رخ نداده است.
در سال ٢٠١٣ در اطلس فدراسیون جهانی دیابت IDF می بینیم بیشترین درصد ابتلا به دیابت در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا با حدود ١٠.٩ درصد گزارش شده است.
بر اساس آمار رسمی در سال ٢٠١١ درصد مبتلایان به دیابت در ایران حدود ١١.۴ درصد از جمعیت بالغین بوده است و متاسفانه از سال ٢٠٠۵ تا این سال شاهد افزایشی معادل ٣۵ درصد هستیم یعنی جمعیت افراد بالغ مبتلا به دیابت از سال ٢٠٠۵ تا سال ٢٠١١ میلادی حدود ٣۵ درصد افزایش داشته است.
البته با نگاهی به آمار دیگر می بینیم جامعه آماری افراد دیابتی بالغ در بین سالهای ١٩٩٩ تا سال ٢٠٠٧ دو برابر شده است . هر چند این آمار و ارقام برای همه افرادی که اولین بار آن را میشنوند یا می بینند تکان دهنده است اما با نگاهی دقیق تر به آن در می یابیم با چه خطر بزرگی از جانب دیابت مواجه هستیم توجه فرمایید ؛
در سال ٢٠١١ بر اساس آمار رسمی ۴.۵ میلیون نفر دیابتی بالغ در کشور می زیسته است اما متاسفانه بیش از یک چهارم این افراد بیماریشان را تشخیص نداده بودند یعنی نمی دانستند که دیابت دارند این در حالیست که بر اساس تخمین های موجود برآورد می گردد تا سال ٢٠٣٠ میلادی حدود ٩.٢ میلیون نفر ایرانی بالغ مبتلا به دیابت در ایران داشته باشیم . جمعیتی که هم خود با مشکلات عدیده دیابت درگیر خواهند شد و هم اثرات ناگواری را بر سیستم بهداشتی و درمانی کشور تحمیل خواهند نمود.
با نگاهی به تحقیقات صورت گرفته در ایران در می یابیم متاسفانه در بین بیماران مبتلا به دیابت شاهد ٢١.٩ درصد رتینوپاتی، ١٧.۶ درصد نفروپاتی ، ٢٨ درصد پریفرال نوروپاتی ، ۶ درصد پای دیابتی و ٢٣.٩ درصد بیماری های قلبی و عروقی هستیم.
✔️ مشکلات پوستی افراد دیابتی
بر اساس اطلاعات موجود جهانی حدود ٧٧ درصد مبتلایان به دیابت در نقاط کمتر توسعه یافته زندگی می نمایند و مطالعات اپیدمیولوژیک متعددی نشان دهنده شیوع نسبتا بالای مشکلات پوستی در بین مبتلایان به دیابت نوع ١ و نوع ٢ است و ما شاهد بروز درگیری های پوستی در بین افراد دیابتیک از ۵١.١ در صد تا ٩٧ درصد در برخی از نقاط دنیا هستیم.
در اکثر گزارشات موجود شاهد شیوع مشکلات عفونی در ناحیه پوست افراد دیابتیک هستیم و در حدود ٢٠.۶ درصد افراد معمولا به نوعی از عفونت پوستی مبتلا می باشند. البته در این بین عفونتهای قارچی شیوع بیشتری از عفونتهای ویروسی و باکتریایی دارد. البته تظاهرات عفونی بیشتر در فضاهای بین انگشتان ، نواحی تناسلی و نقاط چین دار پوست بدن دیده میشود.
در مطالعه ایی که در کشور ما صورت گرفته نیز عفونت بیشترین مشکل پوستی موجود در بین بیماران دیابتی بود ، بر اساس این مطالعه مشکل پوستی غیر عفونی شایع نیز خارش بوده است.
البته دکتر ساسماز و همکارانش نیز در مطالعه مشابهی اعلام کرده اند در مبتلایان به دیابت شایع ترین مشکلات دیده شده عبارتند از :
بیماری های عفونی پوست ٣١.٧ درصد ، التهاب غیر کاندیدایی چین های بدن ٢٠.۵ درصد ، انواع اگزما ١۵.٢ درصد ، پسوریازیس ١١.٢ درصد ، درموپاتی دیابتیک ١١.٢ درصد و خارش ٩.٩ درصد. به هر حال مشکلات پوستی موجود در بیماران دیابتیک بسیار جدی است و گاهی عدم توجه به آن می تواند بحران آفرین باشد.
اپیزود دوم پای دیابتیک:
“بازخوانی پرونده مشکلی به نام ” پای دیابتیک ” به زبانی ساده”
می دانیم یکی از مشکلات در افراد دیابتیک تخریب سیستم عصبی است مشکلی که ممکن است سبب بی حسی در پاها گردد. این تخریب می تواند ترشح طبیعی عرق و چربی که سبب لطافت و نرمی پوست می شوند را مختل کند. این عوامل در کنار هم می توانند منجر به ایجاد فشار غیر طبیعی روی پوست، استخوانها و مفاصل پا به هنگام راه رفتن گردند و لذا سبب ایجاد ترک و حتی زخم روی پوست شود.
از طرف دیگر ، دیابت با تخریب عروق خونی و اختلال در فعالیت سیستم ایمنی موجب بروز اختلال در بهبود زخم ها می گردد. ایجاد عفونت باکتریایی در پوست ، بافت پیوندی، ماهیچه ها و استخوانها به دلیل اختلالات ذکر شده، تقویت میشود. این عفونت ها می تواند به گانگرن یا قانقاریا بیانجامند. به دلیل کاهش جریان خون، آنتی بیوتیک ها نمی توانند به راحتی به محل عفونت برسند. مشکلی که می تواند منجر به قطع عضو فرد دیابتی شده و حتی زندگی او را نیز با خطر مواجه نماید.
اپیزود سوم توصیه های پوستی:
توصیه های پوستی انجمن دیابت آمریکا به مبتلایان دیابت
بر اساس توصیه های انجمن دیابت آمریکا یک فرد دیابتی بهتر است به موارد زیر توجه ویژه نماید تا ضمن حفظ سلامت پوست خود دچار مشکل نیز نگردد لذا اگر مبتلا به دیابت هستید توصیه میشود به نکات زیر توجه نمایید:
۱ – تا حد امکان سعی نمایید دیابت خود را تحت کنترل داشته باشید ، افراد با قند خون بالا معمولا پوستهای خشکی دارند و بعلاوه توان مقابله با باکتری های مهاجم نیز در آنان کاهش می یابد. می دانیم هر دو مشکل فوق می تواند سبب افزایش ریسک ابتلا به بیماری های عفونی و قارچی گردد.
۲ – سعی کنید همواره پوستتان تمیز و خشک باشد یعنی پس از شستشو پوستتان خیس باقی نماند و آن را خشک نمایید.
۳ – از حمام داغ و دوش گرفتن با آب بسیار گرم خودداری نمایید ، و اگر پوست خشکی دارید از صابونها یا شوینده های ملایم و مرطوب کننده استفاده نمایید.
۴ – پس از استحمام از کرمها یا لوسیون های مرطوب کننده استاندارد و معتبر استفاده کنید و از مالیدن این محصولات به بین انگشتان پایتان خودداری نمایید چون باقیمانده این لوسیون یا کرم ها می تواند خود محل مناسبی برای رشد باکتری و قارچ باشد.
۵ – از خشکی بیش از حد پوستتان بپرهیزید ، خاراندن پوست خشک می تواند موجب ایجاد محل هایی برای نفوذ عوامل باکتریایی به پوست گردد. لذا توصیه میشود از مرطوب کننده مناسبی برای رطوبت بخشی به پوستتان بهره بگیرید تا پوستتان بخصوص در فصل سرما و باد دچار ترک نگردد.
۶ – اگر پوستتان دچار بریدگی کوچکی شد سریعا با آب و صابون آن را شستشو دهید و تنها اگر پزشک شما تجویز نمود اقدام به استعمال آنتی بیوتیک های موضعی نمایید ، بریدگی کوچک پوستتان را بر با یک گاز استریل بپوشانید و کاملا نسبت به تغییرات پوستتان در ناحیه برش هوشیار باشید تا در صورت بروز هرگونه مشکلی به پزشکتان مراجعه کنید.
۷ – اگر بریدگی بیش از یک خراش یا جراحت کوچک بود یا دچار سوختگی شدید یا عفونتی رخ داد سریعا به پزشک معالج توان مراجعه نمایید.
۸ – در طول ماه های سرد و خشک سال سعی نمایید فضای خانه تان را تا حد ممکن مرطوب نگه دارید و تعداد دفعات حمام نمودن خود را نیز کاهش دهید.
۹ – در حمام از یک شامپوی ملایم برای شستشوی مو و کف سرتان استفاده نمایید.
۱۰ – بهتر است از اسپری های یا ژلهای بهداشتی بانوان استفاده نمایید.
۱۱ – اگر با مشکلی در پوستتان مواجه شدید که نمی توانید با روشهای ساده و معمول آن را حل نمایید حتما سریعا به پزشکتان مراجعه کنید .
۱۲ – بشدت مراقب پاهایتان باشید هر روزه آنها را چک نمایید تا زخم ، خراش یا ترکی در آنها ایجاد نگردد.
۱۳ – کفشی راحت ، تخت و بدون مشکل انتخاب نمایید و قبل از پوشیدن آن هر باره با دست چک نمایید تا جسمی خارجی در آن وجود نداشته باشد. یکی از علل شیوع بیشتر پای دیابتیک در خانمها نسبت به آقایان استفاده از کفشهای تنگ و پاشنه بلند است.
۱۴ – بهتر است هر چند وقت یکبار به پزشک پوستتان جهت چکاپ مراجعه نمایید.
