درماتیت تماسی پروتئین “Protein contact dermatitis “PCD

درماتیت تماسی پروتئین, Protein contact dermatitis, آنزیم های پروتئولیتیک, سابقه آتوپی, پروتئین های آلرژن, هایپرسنسیویتی, آتوپیک درماتایتیس .

کلمات کلیدی : درماتیت تماسی پروتئین, Protein contact dermatitis, آنزیم های پروتئولیتیک, سابقه آتوپی, پروتئین های آلرژن, هایپرسنسیویتی, آتوپیک درماتایتیس .

در سال ١٩٧۶ برای اولین بار نام و عنوان بیماری (protein contact dermatitis (PCD از سوی محققین مطرح شد و در تعریف این بیماری عنوان نمودند که PCD بیماریی است همراه با واکنشهای آلرژیک با منشاء پروتئین های حیوانی و گیاهی.

در سال ١٩٨٣ در تشریح بیشتر این بیماری محققین و متخصصین مشخصه های زیر را عنوان نمودند:

  1. نوعی درماتیت مزمن که توسط مواد پروتئینی ایجاد می گردد
  2. عارضه ایی کهیردار یا وزیکولار حاد که در چند دقیقه پس از تماس با عامل محرک پروتئینی ایجاد می گردد.
  3. معمولا همراه با تست پریک یا تست اسکراچ سریع مثبت
  4. و همراه با پچ تست اغلب منفی

چهار گروه از پروتئین ها می توانند PCD ایجاد نمایند که عبارتند از پروتئینهای :گیاهی ، حیوانی، آرد، آنزیم های پروتئولیتیک

مطمئنا عاقلانه است در اخذ تاریخچه یا هیستوری توجه خاصی به ریسک فاکتورهای ایجاد PCD اعم از سابقه آتوپی، درماتیت تماسی مزمن، یا تماسهای اتفاقی و یا کنجکاوانه با یکی از پروتئین های آلرژن توجه خاص نمود.

تئوری های مختلفی در فیزیوپاتولوژی این بیماری مطرح شده است. اول اینکه PCD ممکن است نوعی واکنش هایپرسنسیویتی فوری تیپ١ اضافه شده یا سوار شده به درماتیت تماسی التهابی یا درماتیت تماسی آلرژیک باشد.

دوم اینکه PCD ممکن است تلفیقی از درماتیت تماسی نوع ١ و نوع ۴ واکنشهای هایپرسنسیویتی تاخیری باشد. علت منفی بودن پچ تست در این بیماری نیز بواسطه عدم امکان نفوذ ماکرو مولکولهای پروتئینی به لایه های عمقی پوست است.

البته ممکن است که پاسخ هیستامینی نوع١ سبب بلاک تشخیص و مشاهده پاسخ تیپ۴ گردد. سر انجام اینکه پاتوژنزیز PCD ممکن است همراه با واکنش هایپرسنسیویتی تاخیری ناشی از ایمونوگلوبین E مشابه با آنچه در آتوپیک درماتایتیس رخ میدهد باشد.

کدام پروتئین ها عامل درماتیت تماسی هستند؟

چهار گروه از پروتئین ها می توانند موجب بروز این نوع از درماتیت تماسی گردند:

گروه اول شامل میوه ها ، سبزیجات ، ادویه جات و گیاهان است و اغلب در بین کارکنان آشپزخانه ، تامین کنندگان غذا ، افراد شاغل در بسته بندی مواد غذایی و باغبانان دیده می شود که منابع پروتئینی این گروه عبارتند از :

سیب، موز، لوبیا، مارچوبه، هویج، گل داوودی، لاتکس طبیعی دستکش، نشاسته ذرت، هلو، سویا ، بادام زمینی ، گلابی و…

گروه دوم شامل پروتئین های حیوانی است و در بین کارگران کشتارگاه، قصابان، ماهیگیران حرفه ای ، آشپزان، ، کله پزان ، کشاورزان و دامپزشکان دیده می شود . البته لازم به ذکر است این نوع از درماتیت تماسی در افرادی که با روده و امعاء و احشا حیوانات در تماسند بیشتر دیده می شود. بیشترین منبع پروتئینی مسبب بیماری نیز عبارتند از :

خون ، مایع آمنیوتیک گاو ، پنیر ، زرده تخم مرغ ، گوشت ، شیر ، ماهی سالمون ، ماهی مرکب ، کرم ها

گروه سوم PCD عبارتست از درماتیت تماسی وابسته به آرد که اساسا در نانوایی ها دیده می شود . نوعی درماتایتیس جنرالیزه این گروه مشاهده می شود و اغلب با درگیری در ناحیه صورت همراه است. شایعترین عامل ایجاد این نوع از درماتیت نیز گندم و چاودار می باشد.

چهارمین گروه از PCD درماتیت وابسته به آنزیم های پروتئولیتیک می باشد که اغلب در بین سازندگان صابون ، نانوایان، کارگران صنعت داروسازی و کارخانجات شیمیایی سازنده آنزیم دیده می شود. علائم تنفسی در اکثر افراد این گروه وجود دارد . آنزیمهای مسبب بروز این نوع از PCD نیز عبارتند از :

آلفا آمیلاز، گلوکوآمیلاز، و لاکتاز

درمان های پیشنهاد شده برای درماتیت تماسی پروتئین 

درمان کوتاه مدت با استفاده از کورتیکو استروئیدهای با قدرت بالا همانند کلوبتازول پروپیونات جهت کاهش التهاب، استفاده از ایمونومدولاتور همانند تاکرولیموس ١ درصد برای مصرف طولانی مدت ، و مصرف خوراکی آنتی هیستامین در صورتی که خارش نسبتا شدید باشد توصیه می گردد. یازدهم شهریور ۱۳۹۶

✍️ دکتر محمد بقایی

edited by Artan Akheri
دکتر محمد بقایی

دکتر محمد بقایی

دکتر داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط