کلمات کلیدی : ویتامین D, ریکاوری, بهبود زخم, اندوکرینولوژی, جراحات ناشی از سوختگی, بیماران سوختگی, اثرات آنتی باکتریال, تسریع ترمیم زخم, افت شدید سطح ویتامین دی .
بر اساس مطالعه صورت گرفته و ارائه شده در کنفرانس سالیانه انجمن اندوکرینولوژی در هارروگیت در سال 2017، مشخص شد ، بیماران دچار سوختگی های شدید که سطوح خونی بالاتری از ویتامین D داشته اند نسبت به کسانی که سطح خونی کمتری از این ویتامین را دارا بودند سریعتر درمان شدند.
این مطالعه اولین تحقیق صورت گرفته در جهت بیان نقش ویتامین D در ریکاوی و بهبود جراحات ناشی از سوختگی است و برای نخستین بار این ویتامین را به عنوان یک مکمل غذایی و ویتامینه ساده ، موثر و ارزان قیمت در جهت بهبود سوختگی پیشنهاد می نماید.
با وجود بهبود روند درمان و مراقبتهای سوختگی در طول ده ساله گذشته هنوز بسیاری از بیماران از نظر ریکاوری روند بسیار ضعیفی را تجربه می نمایند. مشکلی که می تواند به دلیل طولانی شدن روند بهبودی زخمها با عفونت همراه گردد.
می دانیم ، بیماران با سوختگی شدید در معرض عفونت قرارداشته ممکن است به دلیل بروز سپسیس یا عفونت خون زندگیشان به مخاطره بیافتد.
ویتامین D دارای اثرات آنتی باکتریال است که می تواند با عفونت مقابله نموده و بنابراین به بهبود زخم بیماران سوختگی کمک می نماید. این مطالعه در دانشگاه بیرمینگهام توسط پروفسور جانت لورد Janet Lord در انستیتو التهاب و پیری این دانشگاه صورت پذیرفته و در آن به ارزیابی روند بهبودی در بیماران با سوختگی شدید همراه با اصلاح سطح خونی ویتامین دی آنها در طول یکسال پرداخته است.
دراین تحقیق مشخص شده است، بیمارانی که میزان ویتامینD خون آنها بالاتر بوده است پیش آگهی بهتری داشته اند و روند بهبود زخم در آنها بهتر، مشکلات کمتر و اسکار (گوشت اضافه ) کمتر بوده است. این داده ها همچنین نشان می دهد که بیماران مبتلا به سوختگی معمولا میزان ویتامین D پایین تری را در خون شان نشان می دهند.
دریافت ویتامین D بلافاصله پس از جراحات سوختگی ممکن است دارای منافع فراوانی برای این بیماران از جمله تقویت اثرات آنتی باکتریال در جهت پیشگیری از بروز عفونت و تسریع ترمیم زخم باشد.
پروفسور Janet Lord می گوید در سوختگی های شدید سطح خونی ویتامین D بشدت کاهش می یابد و افزودن ویتامین D خوراکی به رژیم تغذیه ایی بیماران و برگرداندن سطح این ویتامین به مقدار طبیعی خود راهی ساده ، سلامت و مقرون به صرفه برای بهبود بیماران سوختگی و کاهش سرانه هزینه های درمانی است. هر چند تایید کامل این امر نیازمند مطالعات بالینی دیگری است اما یافته فوق شاید دریچه جدیدی را برای بهبود بیماران سوختگی بگشاید.
خانم دکتر لورد و همکارانش تمرکز خود را بر روی یافتن گذاشته اند تا دریابند علت افت شدید سطح ویتامین دی در بیماران مبتلا به سوختگی شدید چیست و امیدوارند تا در آینده ایی نزدیک به این مهم نایل آیند.
اما سوال دیگر این است آیا بکار گیری ترکیبات ویتامین دی به صورت موضعی از جمله استفاده از گازهای وازلینه یا پچ های مخصوص سوختگی آغشته به ویتامین D نیز ممکن است در روند بهبودی بیماران سوختگی همزمان با دریافت خوراکی آن موثر باشد؟
✍️ دکتر محمد بقایی
