نوتری كازمتيكس ؛ اصلاح الگوی تغذيه ای ابزاری براي كمک به زيبايی و سلامت پوست
کلمات کلیدی : نوتری کازمتیکس, الگوی تغذیه, زیبایی و سلامت پوست, مکمل, تغذیه سالم, نوتریکازمتیکس چیست, چروكهاي سطحي, فوتو اَيجينگ, سيـستم دفـاعي آنتي اكسيداني, ايندكس گلايسميک .
نیاز انسان به خوراک یکی از احتیاجات ذاتی یا فیزیولوژیک است که مهم‌ترین عامل بقای زندگی و طول عمر می‌باشد. احتیاج به خوراک دائمی است و ارگانیسم را مجبور می‌کند تا برای بدست آوردن خوراک و رفع گرسنگی کوشش کند. تغذیه صحیح رشد را میسر می‌سازد، به تندرستی و طول عمر می‌انجامد و با تأثیر بر روی مغز و روان سبب رشد فکری می‌گردد.
داشتن يک تغذيه سالم توصيه ای عمومي است براي كساني كه مي خواهند ريسک بيماري های قلبي ، سرطان ، ديابت يا ديگر مشكلات پزشكي شان را كاهش دهند. اما امروزه رژيم هايي غذايي و محصولات خوراكي خاصي وجود دارند كه مي توانند به صورت اختصاصي بر روي پوست اثر نموده ، موجب كاهش علائم پيری يا بهبود برخي مشكلات پوستي شوند.
نوتری كازمتيكس چيست ؟
نوتری كازمتيكس يا استفاده از تغذيه يا مكمل هاي تغذيه ای براي زیبایی و سلامت پوست شاخه ای بين رشته ای است كه رفته رفته مي رود تا جايگاه خود را در سطح ماركت جهان بيابد.
با مصرف روزانه مكمل هاي نوتری كازمتيكس ، مواد تشكيل دهنده آن كه عموما انواع ويتامين ، پپتايد، پروتئين های دريايی و كاروتنوئيد ها هستند از طريق خوراكي در اختيار بدن قرار مي گيرد
لازم به ذكر است تا كنون مكمل هاي نوتريكازمتيكس توسط سازمان غذا و داروی آمريكا مورد مطالعه مستقل يا تاييد قرار نگرفته است.
بنا به گفته متخصصين مكمل هاي نوتريكازمتيكس طيف نسبتا وسیعی از منافع را براي پوست در بر دارند كه برخي از آنها عبارتند از : از بين بردن خطوط و چروكهای سطحي ، بهبود الاستيسيته و خشكی پوست ، به علاوه مطالعات نشان داده است اين مكمل ها حتي ممكن است در بهبود مشكلات پوستي نسبتا سخت درمان شونده همچون ملاسما نيز موثر بوده اند.
برخي كمپاني هاي كازمتيک در كنار عرضه محصولات روتين و موضعي خود اقدام به ارائه و معرفي محصولات نوتريكازمتيكس نموده اند و به مصرف كنندگان شان نيز توصيه مي نمايند تا براي اثربخشي بهتر از دو محصول به صورت همزمان استفاده نمايند.
در مطالعه اي ديده شده ، با مصرف مكمل هاي حاوي پپتايد هاي كلاژن ،كاهش نسبتا محسوسي در عمق چروكهاي دور چشم حاصل شده و مطالعه نشان مي دهد اين محصولات سبب بهبود وضعيت كلاژن و الاستين پوست پس از ٨ هفته مصرف گشته اند.
البته تغذيه نيز مي تواند در بهبود زيبايي و سلامت پوست نيز تاثير گذار باشد ؛ تغذيه اي كه حاوي مقادير بالايي از ويتامين سي و لينولئيک اسيد ( در انواع خاصي از روغنهاي خوراكي يافت مي شود) و كم چربي و كم كربوهيدرات باشد نيز توانسته است سبب ايجاد چروک كمتر و خشكي وابسته به سن و ضعف كمتر پوست شود.
دريافت شكر كمتر يعني رژيمهاي غذايي كم شكر نيز ممكن است به حفاظت از ذخاير كلاژني و الاستيني پوست كمک نمايد، تحقيقات نشان داده است مصرف زياد شكر مي تواند سبب تخريب اين مولكولهاي مهم پوست شده و در نتيجه منجر به چروک و افتادگی بیشتر پوست گردد.
نوتری كازمتيكس در درمان و پيشگيري پيري ناشي از تابش آفتاب
فوتو اَيجينگ حاصل تابش اشعه هاي ماوراء بنفش يا يو وي است كه سبب ايجاد ظواهر و نشانه هاي واضح پيري زودرس پوست همانند لكه هاي وابسته به پيري و چروک مي گردد. Photoaging در طول یک دوره چند ساله و با تکرا ر در معرض قرار گرفتن تابش نور آفتاب رخ میدهد.
به طور طبیعی پوست واکنشهای مقابله ای گوناگونی را برای مقابله با تابش این اشعه ها و همچنین از بین بردن رادیکال های آزادی که به واسطه این تابش بوجود می اید دارد اما در طول زمان و با تابش مکرر این توانایی کاهش یافته و بتدریج آسیبها جدی تر می گردند.
تحقیقات نشان میدهد که تکرار تابش اشعه یو وی سبب شکستن کلاژن در موضع و تخریب آن و همچنین ایجاد اختلال در سنتز این ماده می گردد و این اشعه ها همچنین الاستین را نیز مورد آسیب قرار می دهند. و به تدریج پوست ضعیف و ضعیف تر شده و زبر و شکننده نیز می گردد.
امروزه شاهد عرضه برخي مكمل هاي نوتری كازمتيكس با كاربرد و اثر در Photoaging—aging هستيم ، بايد يادآور شد اين مكملها هرگز نبايد جايگزين روشهاي محافظتي اصلي همانند مصرف كرمهاي ضد آفتاب گردند زيرا تا كنون شواهدي علمي مبني بر اينكه مكمل هاي نوتريكازمتيكس به تنهایی بتوانند سطح قابل قبول و موثري از محافظت در برابر اشعه يو وي نور آفتاب را ايجاد نمايند گزارش نشده است.
لذا مصرف كنندگان مي توانند از اين مكمل ها همراه با روشهاي محافظتي ديگر اعم از پوشش و سرپناه مناسب و استعمال محصولات موضعي ضد آفتاب به صورت مكمل و تكميل كننده پروسه محافظت استفاده نمايند.
به هر حال متخصصان معتقدند مكمل هاي نوتری كازمتيكس ممكن است به طرق زير در اين محافظت و يا در پروسه پيشگيري يا درمان فوتو اَيجينگ موثر باشند ؛
آنتي اكسيدانهاي موجود در اين مكمل ها همانند ويتامين C,E ، ليكوپن ، پلي فنلهاي چاي سبز ، بتاكاروتن و فلاونولهاي کاکائو مشخص شده است سطح اندكي از محافظت براي پوستهاي آسيب ديده يا در معرض آسيب ناشي از تابش اشعه يو وي ايجاد مي نمايند و البته مي دانيم كه اين موارد را مي توان در انواع سبزيجات و سيفي جات، ميوه ، چاي و برخي انواع خاص از شكلات دريافت نمود.
مكمل هايي كه حاوي عصاره پلي پوديوم لئو كوتوموس _ polypodium leucotomos _كه از نوعي قارچ بومي آمريكاي مركزي بدست مي آيد يا پروبيوتيک لاكتوباسيلوس جانسوني _ probiotic Lactobacillus johnsonii _ مقادير اندكي محافظت در برابر اشعه يو وي نشان داده اند.
مكمل هايي حاوي آنتي اكسيدانهايي با توان هم افزايي مثبت نيز پتانسيل كاهش آسيب هاي پوستي را دارند. به عنوان مثال مكمل هايي حاوي تركيبي از بتاكاروتن، ليكوپن، ويتامين سي و ايي ، سلنيوم و پروآنتوسيانيدين نيز توانسته است تا مقداري محافظت در برابر آفتاب سوختگي ايجاد نمايد و موجب كاهش اثرات تخريبي آنزيم تخريب كننده كلاژن گردد.
علاوه بر مكمل هاي نوتری كازمتيكس فوق تحقيقات نشان داده است اگر رژيم غذايي سرشار از سبزيجات ، حبوبات، ماهي و روغن زيتون و كم شكر باشد ممكن است موجب كاهش چروک در پوستهای در معرض آفتاب گردد.
مطالعات نشان مي دهد رژيم هاي غذايي سرشار از آنتي اكسيدانهاي موجود در سبزيجات و روغن زيتون ممكن است به محافظت از پوست در برابر استرس هاي اكسيداتيو حاصل از تابش نور آفتاب حاصل اثر رادیکالهای آزاد شكل گرفته كمک نمايد.
راديكالهاي آزاد، اتمها يا مولكـولهـايي هـستند كه به خاطر داشتن الكترون منفرد در بـدن در گردشـند و بـه ماكرومولكولهاي بدن جانداران ماننـد ليپيـدها، پـروتئينهـا، كربوهيـــدارتهـــا ، DNA و … آســـيب وارد مـــي كننـــد.
سيــستمهــاي خاصــي بــراي مقابلــه بــا آســيب حاصــل از راديكالهاي آزاد در بـدن وجـود دارد كـه ” سيـستم دفـاعي آنتي اكسيداني ” گفته ميشود. در حالت عادي در بدن يـک فرد سالم بين توليد راديكـالهـاي آزاد و ايـن سيـستم تـوازن برقرار است.
اما اگر به هر دليلي ايـن تـوازن بـه هـم بخـورد، حالتي پيش ميآيد كه به آن استرس اكسيداتيو گفته ميشود كه ميتواند در پاتوژنز بيش از يک صد نوع بيماري مختلف از طريـق مكانيـسمهـاي متعـدد از جملـه تخريـب عملكـرد متابوليک و اختلال در هموستاز كلسيم داخـل سـلولي و ….. دخالت نمايد. استرس اكسيداتيو مي تواند سبب تخريب ممبران سلولي ، DNA و پروتئين هاي پوست همانند كلاژن و الاستين گردد.
نقش اصلاح تغذيه در درمان برخي مشكلات پوستي
در برخي مطالعات ديده شده است رژيم هاي حاوي مواد غذايي با ايندكس گلايسميک بالا همانند نام هاي فرآوري شده ، انواع اسنک يا نوشابه هاي قندي گازدار … ممكن است در تشديد آكنه موثر باشد.
امروزه محققين توصيه مي نمايند شايد اصلاح رژيم هاي غذايي در موفقيت درمان بيماران آكنه اي موثر باشد. همچنين برخي از محققين نيز معتقدند ممكن است مصرف مواد پروبيوتيک در درمان يا حتي پيشگيري بيماري آتوپيک درماتايتيس موثر باشد.
البته برخي از متخصصين نيز عقيده دارند رژيم هاي غذايي كم كالري ممكن است در بهبودي تظاهرات بيماري پسوريازيس موثر باشد. به هر حال اصلاح الگوهاي تغذيه اي به عنوان ابزاري ارزشمند در سلامت عمومي بدن غير قابل انكار است و بر اساس نظر محققين دريافت غذاي سالم مي تواند علاوه بر كاهش ظواهر پير پوستي در برخي از بيماري هاي پوستي نيز موثر باشد.
به علاوه پژوهش هاي وسيعي در جهت اثبات يا يافتن اينكه مواد غذايي يا مكمل هاي نوتری كازمتيكس مي توانند در سلامت و زيبايي پوست تاثير گذار باشند نيز در حال اجراست. اما آنچه در اين رابطه قابل توجه مي باشد اين است كه رژيم غذايي سرشار از آنتي اكسيدان ، كم شكر و كربوهيدرات و دوري از فست فود تا حد امكان ، ممكن است به كاهش ظواهر پير پوستي كمک نمايد تا فرد پوست و چهره ای جوانتر داشته باشد.
✍️ دکتر محمد بقایی
