کلمات کلیدی: سرب در محصولات رژلب, محصولات کازمتیک رنگى, محصولات کالر کازمتیک, پودرهای آرایشی, دوز مجاز سرب, مارکت آمریکا, محصولات وارداتى, محصولات تقلبی .
سرب به ویژه سرب در محصولات رژلب یکی از مهمترین عناصر سنگین و سمی است که از طریق خوردن آب و غذا و از راه تنفس و یا پوست وارد بدن میشود.
به محض ورود سرب به بدن، این فلز با بیومولکولهای بدن مانند پروتئینها و آنزیمها به شکل ترکیبات بیو توکسیک پایدار در آمده و در نتیجه ساختار آنها، تغییر کرده و فعل و انفعالات زیستی آنها با مشکل مواجه می شوند. سازمان غذا و دارو ایالات متحده آمریکا FDA در راستای ماموریتش در حهت سلامت مردم آمریکا پروژه ایی براى سنجش میزان سرب رژ لب و محصولات دیگر کازمتیک راه اندازى نموده است.
مى دانیم سرب به صورت طبیعی در محیط موجود است و به عنوان یک ناخالصی در برخى از محصولات کازمتیک بخصوص محصولات کازمتیک رنگى آن وجود دارد که تقریبا عدم وجود کامل آن غیر قابل اجتناب است. تمرکز پروژه مورد نظر در آمریکا بر حذف محصولاتی است که میزان سرب بیشتر از حد مجاز دارند، از مارکت استوار است.
در دسامبر ٢٠١۶ سازمان غذا و دارو آمریکا درفت دستورالعملی را براى صنعت کازمتیک مهیا نمود که در آن از سرب به عنوان یک ناخالصی در انواع محصولات لب همانند انواع رژ ، محصولات کالر کازمتیک دیگری مانند سایه چشم ، انواع پودرهای آرایشی و حتى شامپو و لوسیون نام برده و میزان مشخصی از این ماده سمى را آنهم به دلیل غیر قابل اجتناب بودن مجاز شناخته است. و حداکثر دوز مجاز سرب را اعلام نموده است.
در سال ٢٠٠٧ کمپین محصولات کازمتیک سالم گزارشی از مشاهده سرب در گروه کوچکى از رژ لب هاى موجود در مارکت آمریکا را ارائه نمود. از این رو سازمان غذا و داروی آمریکا تصمیم گرفت ارزیابی خود در باب میزان سرب موجود در رژ لب هاى موجود در مارکت آمریکا را انجام دهد.
البته این ارزیابی علاوه بر انواع رژلب بر روی محصولات دیگر کازمتیک از جمله سایه های چشم ، انواع ریمل ، پودرهاى آرایشی رنگى صورت و بدن … نیز انجام پذیرفت. بر اساس برنامه فوق سنجش سرب ۶٨۵ محصول موجود در آمریکا صورت پذیرفت و بیش از ٩٩ درصد محصولات میزان سرب کمتر از ١٠ پی پی ام را دارا بودند.
بر اساس تحقیقات و بررسیهای صورت گرفته مشخص شد تولیدکنندگان تنها با انتخاب مواد اولیه مجاز و رعایت GMP است که مى توانند دوز مجاز سرب را در حد ١٠ پی پی ام یا کمتر نگه دارند.
تماس با سرب از طریق رژ لب تقریبا از طریق بلعیدن آن میسر مى گردد و این اتفاق نیز به راحتی در زمان لیسیدن لب و یا در زمان خوردن غذا رخ مى دهد. مطالعات نشان داده که اگر حداکثر میزان سرب ١٠ پی پی ام باشد میزان دریافت این ماده سمی از طریق بلعیدن هاى معمولى رژ لب بسیار ناچیز است و قابل ردیابی از طریق تست های متداول خونى نیست.
علاوه بر این در همین شرایط میزان جذب سرب از طریق جذب پوستى دیگر محصولات کازمتیک نیز به مراتب از استعمال فرآورده هاى لب کمتر است و قابل سنجش از طریق فوق نمى باشد. بنابراین با حفظ میزان سرب در محدود ١٠ پی پی ام مشکل خاصی از نظر سلامت ایجاد نخواهد شد.
بر همین اساس سازمان غذا و دارو آمریکا دستورالعملى صادر نمود و تولید کنندگان محصولات کازمتیک را موظف نمود تا حداکثر میزان سرب موجود در فرآورده هاى مورد نظر ١٠ پی پی ام باشد. البته این سازمان نگرانى عظیم خود را نسبت به میزان سرب بالای محصولات وارداتى از کشورهای دیگر به آمریکا اظهار نموده است.
مى دانیم ، آلودگی سرب به ویژه سرب در محصولات رژلب باعث جلوگیری از سنتز هموگلوبین، آسیب به عملکرد کلیه ها، سیستم باروری، مفاصل، سیستم قلبی عروقی، آسیب حاد و مزمن به سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی محیطی می شود. سرب اضافی وارد شده به بدن در ارگان‌های مختلف بدن رسوب کرده و موجب آسیب و اختلال عملکرد آنها میشود.
آسیب کلیه‌ها، نقص شنوایی غیر قابل بازگشت و نیز آسیب دائمی عصبی و مغزی، همه و همه به همین ترتیب ایجاد می‌شوند. سرب به علاوه در بزرگسالان سرب می‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون، مشکلات و ناراحتی‌های گوارشی، آسیب کلیه‌ها و نیز اعصاب شود. تاکید می گردد مراقب سرب در محصولات تقلبی و غیر مجاز باشید.
دکتر محمد بقایی
دکتر داروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک
مشاور اداره کل فرآورده های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو
