کلمات کلیدی: لب, مراقبت از لب, عضلات لب, ورزش عضلات لب, عملکرد لب, دیسفاژی, افزایش قدرت لب, ورزش لبخند و بوسیدن انگشتان, ورزش لبخند دهان بسته, ورزش حرکات دورانى لب .
با افزایش سن ، عضلات لب ها و صورت ما تحلیل رفته ، گردش خون در این ناحیه کاهش یافته و در نتیجه با کاهش حجم این عضلات، لب ها نازک تر مى شوند. بروز این مشکل علاوه بر اثراتى که در ظاهر انسان بر حاى می گذارد در سنین بالاتر سبب بروز مشکلاتى در بلع ، بیان کلمات و اختلالات روحى و حتى خواب مى گردد. به ظاهر هیچ درمانی معجزه آسا و زود دست دهى به غیر از درمان های تهاجمى و جراحی برای رفع این مشکل از منظر زیبایی وجود ندارد.
اما در این مقاله من ضمن بررسی مشکلاتى که این ضعف عضلات می تواند در روند افزایش سن براى ما بوجود آورد به ارائه تمریناتى پیشگیرانه در روتین مراقبت از لب خواهم پرداخت تا با انجام آن هم میانسالان و سالمندان در جهت درمان مشکل رخ داده اقدام نمایند و هم جوانان به نحوى موثر اقدامى پیشگیرانه را بکار گیرند که قطعا به افزایش زیبایی لب ها نیز خواهد افزود. انواع ورزش عضلات لب که به افزایش تولید کلاژن و کاهش از دست رفت آن کمک موثرى مى نماید.
عملکرد لب هاى انسان چگونه است؟
قدرت و عملکرد لب بدلیل تاثیرى که بر فعالیتهای روزانه ما دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و باید همواره مد نظر قرار گیرد. لب در بیان حالات چهره ، تولید صوت و گفتار ، رفتارهای غذا خوردن و حتی به صورت غیر مستقیم بر توانایی بلع ما نیز اثر مى گذارد. اختلالات بلع یا دیسفاژی یک بیماری شایع در بزرگسالان مسن است و به ویژه در افراد دچار سکته مغزی و مبتلایان به بیماری هاى عصبی (به عنوان مثال ، بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر) دیده مى شود.
تخمین زده می شود که اختلالات بلع در ۴٠ درصد از بزرگسالان بالای ۶٠ سال رخ می دهد. بعلاوه، شیوع اختلالات بلع بعد از سکته مغزی در بین ٨.١ تا ٨٠ درصد افراد و در مبتلایان به پارکینسون در بین ١١ تا ٨١ درصد موارد دیده مى شود.
دیسفاژی می تواند بر کیفیت زندگی تأثیر نامطلوب بگذارد. بیماران مبتلا به اختلالات بلع ممکن است در طول وعده های غذایی دچار اضطراب و وحشت شوند، اتفاقی که حتى ممکن است منجر به سوء تغذیه در آنها شود زیرا این افراد کمتر از غذا خوردن خود لذت می برند و در نتیجه بعد از مدتى ممکن است این موضوع موحب ایجاد افسردگى و کاهش سطح اعتماد بنفس در آنها نیز گردد.
مکانیسم طبیعی بلع با بسته شدن دهان / لب شروع می شود. در مرحله اول آماده سازی بلع ، مرحله دهانی ، اکثر ناهنجاری ها با کاهش نیروی لازم برای بسته شدن لب ایجاد می شود که با اختلال در عملکرد عضلانى عضلات پیچیده اوروفیشیال لب همراه است.
مرحله دهانی شامل فرایند جویدن است که در آن مواد غذایی با استفاده از دندان خرد و جویده می شوند. ترشح بزاقِ حاوى آنزیم هایى از غدد بزاقی برای کمک به بلع نیز صورت می پذیرد. تصور می شود فشار حفره دهانى که توسط لب و گونه ها هنگام جویدن ایجاد می شود ، به راندن مواد غذایی به سمت پشت دهان نیز کمک می کند.
ناهنجاری ها در مرحله دوم بلع ، مرحله حلق ، عمدتاً به ترکیبی از مشکلات در حرکات زبان و نقایص سقف دهان مربوط است. بنابراین قبل از بلع ، عملکرد لب در مرحله اولیه دهان از اهمیت زیادی برخوردار است که خود می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی باشد. عضله درگیر در بسته شدن لب عمدتاً عضله orbularis oris است ، که یک عضله پیچیده مخاط است که شکاف دهان را احاطه کرده است. نقص در عملکرد عضله orbicularis oris ممکن است منجر به کاهش عملکرد لب و فعالیتهای عملکردی روزانه لب شود و با ایجاد نقص در بسته شدن کامل لب و عملکرد آن همراه گردد.
این مشکل ممکن است بر رفتارها و عملکردهایی همچون مرحله دهانى بلع ، حرکات صورت در حرف زدن ، خواب و… نیز تاثیر بگذارد. با این حال ، قدرت عضلات لب را می توان با تمرین و ورزش صورت و به ویژه لب بهبود بخشید.
مطالعاتى براى اثر بخشی این ورزش در جمعیت های مختلفی از جمله بزرگسالان سالم و بیماران مبتلا انجام شده است. نتایج حاصله بیانگر این واقعیت است که به نظر می رسد صرف نظر از سن قدرت لب در مردان بیشتر از زنان است. علاوه بر این ، استحکام عضلات لب ممکن است در جمعیت های بسیار مسن تر (> ۸۰ سال) در مقایسه با جوانان کمتر باشد. همچنین نشان داده شده است که تمرینات منظم لب مى تواند باعث افزایش قدرت لب حتى در افراد سالم و جوان شود.
در روتین مراقبت از لب ورزش عضلات لب مى تواند منافع مشابهى را در بیمارانى که دچار سکته مغزی شده اند و بیماران مبتلا به نقص فعالیت عضلانى لب داشته باشد، اما این تمرین ها قطعا اثرات بهتر و بیشترى در افراد سالم دارند. با توجه به آنچه در بالا گفت شد تمرین عضلات لب علاوه بر اثرات درمانى و پیشگیرانه ای که در بیماری هاى مختلف میانسال و کهنسال دارد مى تواند سبب زیبایی بیشتر چهره شده و از افتادگى هاى ناحیه اطراف لب نیز تا حد زیادی جلوگیرى نماید.
دستورالعمل ۴ نوع ورزش خاص جهت مراقبت از لب
- ورزش لبخند و بوسیدن انگشتان : تا آنجا که می توانید لبخند بزنید و لب های خود را به آرامی به هم فشار دهید. لبخند را به مدت پنج ثانیه نگه دارید و بعد نوک انگشتان تان را به لب هایتان بچسبانید و عمل بوسیدن ممتد انگشتانتان را بدون باز نمودن لبها در جهات مختلف وسط و دو طرف دهان و در هر جهت ۵ ثانیه ادامه دهید. این تمرین را روزی ١٠ بار انجام دهید.
- ورزش لبخند دهان بسته : لب هاى خود را به صورت کامل ببندید. حال دهان تان را باد کنید و به جهات سه گانه لب ، وسط و طرفین به صورت از درون به بیرون فشار وارد نمایید در هر جهت ۵ ثانیه کافیست. حال دو طرف لب هایتان را همانند حالتى که لبخند پهن مى زنید به دو طرف باز کنید و ۵ ثانیه نگه داشته و رها نمایید.این تمرین را نیز تا مى توانید در طول رور تکرار نمایید.
- ورزش فشار لب ها بر روى هم : لبهای خود را بر روى هم قرار داده و فشاردهید. این فشار را نیز ۵ ثانیه نگه داشت و سپس رها نمایید. ده بار این عمل را نیز تکرار نمایید. حال در همان حالتى که لبهایتان بسته است و بر روی هم می فشارید انگشت شست و اشاره تان را در طرف لب قرار داده و به سمت بیرون بکشید و ۵ ثانیه نگهدارید این عمل را نیز ١٠ بار در روز انجام دهید.
- ورزش حرکات دورانى لب : لب هایتان را بر روى هم قرار داده و بفشارید و به مدت ۵ ثانیه در جهت حرکت عقربه های ساعت و ۵ ثانیه بر خلاف آن دوران دهید. این عمل را هم حداقل ١٠ بار در روز و در ساعات مختلف انجام دهید. همواره بخاطر داشته باشید انجام اعمال پیشگیرانه به مراتب ارزان تر و راحت تر از اقدامات درمانى پر هزینه و پر خطر است.
