کلمات کلیدی : ساندویچ ، افزایش گازهای گلخانه ای ، انتشار کربن ، کالباس ، سوسیس ، دانشگاه منچستر ، روزنامه گاردین ، طرز تهیه ساندویچ ، میزان انتشار گاز دی اکسید کربن .
دانشمندان هم اکنون توان محاسبه میزان انتشار کربن از سوی ساندویچ مصرفی شما را دارند.
ساندویچ معمولا در اکثر نقاط دنیا سریعترین و راحت ترین انتخاب برای یک وعده ناهار یا شام تلقی می گردد، اما تحقیقات جدید نشان داده است ، حتی مقدار کم انتشار کربن ناشی از یک ساندویچ ساده می تواند سبب افزایش خطر آفرین گازهای گلخانه ایی مضر گردد. در این بین بیشترین خطر از سوی ساندویچ هایی است که حاوی تخم مرغ ، کالباس ، سوسیس و بیکن هستند.
محققان دانشگاه منچستر ، در اولین تحقیقی که بر روی ردپای کربن در ساندویچ ها اعم از انواع خانگی و آمده برای مصرف بیرونی آن انجام دادند به نتایج جالب توجهی دست یافتند . در این تحقیقات محققین به مسائلی از جمله :
• ساخت و تهیه
• بسته بندی
• نگهداری در یخچال
• زباله های غذایی توجه داشته اند.
بر اساس گزارش روزنامه گاردین که در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۸ انتشار یافت ، تیم تحقیقاتی این دانشگاه منچستر ۴۰ نوع متفاوت از ساندویچ ها ی متداول در انگلستان را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که یک ساندویچ آماده ی مصرف حاوی کالباس یا سوسیس با پنیر به سایز معمول موجب ایجاد دی اکسید کربنی معادل ۱۹ کیلومتر رانندگی با اتومبیل می گردد یعنی ۱۴۴۱ گرم کربن!
این مقدار برای ساندویچی که در منزل تهیه می گردد و ساندویچ که تنها حاوی پنیر است کمتر بود و البته این میزان بسیار به مواد و طرز تهیه ساندویچ وابسته است.
[su_quote]اگر ساندویچ در منزل تهیه گردد میزان انتشار گاز دی اکسید کربن آن تقریبا نصف ساندویچ آماده در بازار است. [/su_quote]
البته نگهداری ساندویچ در سوپرمارکت یا فروشگاه ها بر میزان اثر کربنی آن می افزاید و ممکن است تا یک چهارم بر میزان تاثیر گذاری آن بر گازهای گل خانه ایی بیافزاید.
بسته بندی به میزان ۸٫۵ درصد و مواد حمل و نقل و نگهداری در یخچال نیز ۴ درصد تاثیر گذار است . بر اساس آمار ۱۱٫۵ میلیارد ساندویچ درسال در بریتانیا مصرف می گردد. حدود نیمی از آن در منزل تهیه می گردد و نیم دیگر آن در فروشگاه ها عرضه می شود.
براساس محاسبات پژوهشگران این میزان ساندویچ در انگلستان سبب ایجاد ۹٫۵ تن دی اکسید کربن در سال می گردد که معادل با عملکرد سالیانه ۸٫۶ میلیون اتومبیل است .
این گزارش پیشنهاد می نماید برای کاهش اثرات کربنی ساندویچ های مصرفی بهتر است موادی همانند کاهو ، گوجه فرنگی ، پنیر و گوشت کمتری در ساندویچ ها مصرف گردند زیرا این مواد اثرات کربنی بیشتری دارند از طرف دیگر کاهش میزان مصرف پنیر و گوشت سبب کاهش دریافت کالری و زندگی سالمتری نیز می گردد.
البته قابل ذکر است در انگلستان معمولا ساندویچ های گرمی که در ایران متداول است همانند سوسیس ، یا مرغ سرخ شده زیاد متداول نیست و مطمئنا انتشار کربن ناشی از فرایندهای مرتبط با این نوع ساندویچ با رواج مصرف سس های مایونز یا کچاب در ایران به مراتب بیشتر است.
دکتر محمد بقایی
دکترداروساز و پژوهشگر صنعت کازمتیک
مشاور اداره کل فرآورده های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو
