کلمات کلیدی: کاهش استرس, محصولات کازمتیک, کنترل بیماری پسوریازیس, بیماریهای پوسـتی, سیگنال‌های التهابی, تعریف کازمتیک, ماکروفاژها, پوسته ریزی بیش از حد .

در بخشی از تعریف کازمتیک آمده است:

Restore or improve skin appearance

با لحاظ نمودن کاهش استرس به عنوان یکی از وظایف محصولات کازمتیک شاید بتوان به موضوع پسوریازیس از دریچه کازمتیک نیز ورود نمود. پسوریازیس، صدفک یا داءالصدف یک بیماری پوسـتی مـزمن التهـابی بـا درگیری سیستم ایمنی است که در آن پچهـای پوسـتی ملتهب، ضخیم، به رنگ خاکسـتری و پوسـته پوسـته ، گاهی خارش دار ، همـراه بـا سـوزش و یـا درد ظـاهر می گردند.

ظهور این پچها تحت تأثیر شرایط ژنتیکی و محیطی قرار دارد و با عواملی مانند اسـترس، داروهـا، دخانیات و مصرف الکـل شـعله ور مـی گـردد، انواع متوسط و شدید پسوریازیس می تواند سبب مختـل شدن کیفیت زندگی و کاهش تواناییهای روحی فـرد و ایجاد اختلال در تواناییهای شـغل بیمـاران گـردد.

پسوریازیس یکی از شایعترین بیماریهای پوسـتی در جهان است که شیوع جهانی ۰/۵ تا ۴/۶ درصد تخمین زده مـی شـود. مطالعـات دکتر Raychaudhuri SP در سال ٢٠٠١ نشـان داده انـد کـه در حــدود۲/۶ درصــد جمعیــت در شــمال اروپــا و اسکاندیناوی به این بیماری مبتلا می باشند. بر اساس آمار رسمی سالیانه بیش از ٣ میلیون مورد از این بیماری در امریکا گزارش می گردد.

این در حالیست که برآورد می شود حدود ١.۵ میلیون ایرانی به این بیماری مبتلا باشند. شایعترین شکل بیماری، پسوریازیس ولگاریس است که به صورت پلاکهـای حلقـوی در منـاطق اکستنـسور بـدن مثـل آرنجها، پایین کمر و اطراف ناف بروز می کند.

شیوع بیماری در بین زنان و مردان مساوی اسـت. عوامل انـدوژن(درون زا) و اگـزوژن ( برون زا) متعـددی بـه عنـوان محـرک بیماری شناخته شده انـد. پسوریازیس با رشد غیر نرمال، بیش از حد ، سریع و مشخص لایه ی اپیدرم همراه است.

در پسوریازیس سلول‌های پوست به جای روند معمول ۲۸ الی ۳۰ روز هر ۳ الی ۵ روز جایگزین می‌شوند. این تغییرات از بلوغ زودرس سلول های کراتینوسیت ناشی از آبشار التهابی در درم با درگیر نمودن ؛ سلول‌های دندریتیک، ماکروفاژها و T cells (سه زیرگروه از سلول‌های سفید خون) بوجود می‌آیند.

این سلول‌های ایمنی از درمیس به اپیدرم حرکت می نمایند و سبب ترشح سیگنال‌های التهابی (سیتوکین) مانند: عامل نکروز توموری آلفا tnf-alpha ، اینترلوکین ۱β، اینترلوکین ۶ و اینترلوکین ۲۲ می گردند. این سیگنال‌های التهابی ترشحی هستند که سلولهای کراتینوسیت را به تکثیر یا پرولیفراسیون تحریک می‌نمایند. البته هنوز مکانیسم دقیق ایجاد پسوریازیس مشخص نشده است.

استرس ، پسوریازیس ، لزوم تغییر سبک زندگی

هر نوع استرسی آغازگر محدوده ی وسیعی از تغییرات رفتاری و فیزیولوژیک و پاسخ هایی است که سعی می نماید تا بدن را نسبت به استرس وارده سازگار نمایند.اما اگر این استرس ها نامعمول و بیش از اندازه ممکن است آغازگر اتفاقات ناخواسته فیزیولوژیک باشند، استرس می تواند باعث شروع پسوریازیس برای اولین بار و یا تشدید وضعیت پسوریازیس موجود گردد.

آرامش و کاهش استرس ممکن است به پیشگیری یا کاهش مشکلات پسوریازیس کمک کند. پژوهش ها نشان می دهند که بین استرس و تشدید بیماری پوستی پسوریازیس ارتباطاتی وجود دارد. لذا لازم است برای تغییر درنحوه ی دیدگاه مبتلایان به پسوریازیس تلاش نمود. تغییر دیدگاهی که مطمئنا بدون تغییر و اصلاح سبک زندگی میسر نخواهد بود، تلاشهایی که مجموعا در قالب مدیریت دراز مدت بیماری پسوریازیس قرار می گیرد.

کازمتیک ، ابزار دیگری در مدیریت بیماری پسوریازیس

به خط اول این نوشتار بر میگردیم ؛ در بخشی از تعریف کازمتیک آمده است: restore or improve a person’s appearance ؛ در همین راستا و با توجه به خشکی شدید و تغییران ظاهری پوست در بیماران پسوریازیس که با خارش و افزایش پوسته ریزی همراه است ، بکار گیری مرطوب کننده های مناسب می تواند نقش مهمی در مدیریت بی خطر و سلامت علائم ظاهری و مشکل آفرین پسوریازیس ایفا نماید.

لذا اگر با نگاهی هدفمند و در راستای استراتژی :

• ۱٫  کاهش خارش
• ۲٫  کاهش پوسته ریزی و فلس فلس شدن پوست
• ۳٫  بهبود وضعیت ظاهری پلاک های پسوریازیسی به خصوص اگر در مناطق قابل رویت قرار دارند.
• ۴٫  قابلیت بکارگیری سلامت روشهای مدیریت بیماری برای طولانی مدت به بکارگیری محصولات کازمتیک بنگریم در می یابیم این محصولات در صورت انتخاب صحیح شان می توانند کمک شایانی به مدیریت بیماری نمایند.

محصولات مرطوب کننده اعم از کرم ، روغن ، لوسیون و پماد قابلیت کمک به کنترل علائم ظاهری پسوریازیس را با مکانیسم هایی همچون :

• ۱٫  تقویت و بازسازی عملکرد سد دفاعی پوست همراه با تقویت نقش محافظتی آن
• ۲٫  حذف یا کاهش پوسته ریزی بیش از حد (شایع در پسوریازیس) و کاهش احتمال ترک خوردن پوست
• ۳٫  ترمیم ذخایر چربی لایه شاخی یا استراتئوم کورنئوم پوست
• ۴٫  بهبود ظاهر ضایعات پسوریازیسی بخصوص با بکارگیری مرطوب کننده هایی که چندین ساعت باقی می مانند
• ۵٫  کمک به رفع خارش
• ۶٫  کمک به کاهش شانس عود حملات پسوریازیسی
• ۷٫  افزایش حس بهتر و لطافت و دلپذیری ، بخصوص در نواحی خشک پوست
• ۸٫  سلامت و بی خطر بودن
• ۹٫  عاری از هر گونه عامل دارویی مضر و دارای عوارض جانبی ناخواسته بودن و احتمال بروز تداخلات دارویی در صورت رعایت اصول فرمولاسیون
• ۱۰٫ قابلیت بکار گیری مرتب روزانه و حتی بیش از ده بار در روز
• ۱۱٫ عدم کاهش اثر بخشی در طول مدت زمان همانند برخی از داروها
• ۱۲٫ قابلیت بکار گیری آسان به عنوان کمک درمان به تنهایی یا همراه با عامل درمانی دیگر
• ۱۳٫ ایجاد شرایط مناسب برای نفوذ داروهای دیگر موجود در پروتکل درمانی و احتمال کاهش میزان مصرف آنها بخصوص داروهای کورتیکو استروئیدی( کورتن ها) دارا هستند.

به هر حال پسوریازیس بیماری ایی مزمن ، صعب العلاج ، هزینه بر و خسته کننده است و پروتکل های درمانی خاصی برای درمان و کنترل بیماری آن هر ساله از سوی منابع و مراجع علمی ذی صلاح ارائه می گردد ، و محصولات کازمتیک نیز هرگز نمی تواند درمان قطعی مشکلات این بیماری باشد بلکه میتواند جزیی موثر از برنامه مدیریت بیماری در راستای آرامش و کاهش مشکلات ظاهری بیماری بوده و تا حد مطلوبی از آلام بیماران بکاهد.

edited by artan akheri