کلمات کلیدی: رژیم غذایی و آکنه , مبتلا به آکنه, اختلالات هورمونی, کربوهیدرات, متخصصان پوست, گلایسمیک ایندکس, شدت آکنه, گلایسمیک لود, درمان آکنه .
باورهای متفاوتی مبنی بر ارتباط فی مابین آکنه و نوع تغذیه یا مواد غذایی وجود دارد. هرچند شاید علت اصلی بروز آکنه هنوز مشخص و معلوم نیست اما فاکتورهای متعددی وجود دارند که می توانند مسبب شکل گیری آن باشند از جمله :
• اختلالات هورمونی
• ژنتیک
• استرس های عاطفی
اما یکی دیگر از عواملی که همواره در کانون توجه متخصصین و عموم مردم قرار داشته است نقش عوامل تغذیه ای بر آکنه بوده است. براساس آنچه آکادمی متخصصان پوست آمریکا در سال ۲۰۱۳ میلادی ارائه داده است، مطالعات متعددی برای اثبات یا نفی اثر مواد غذایی و آکنه و چگونگی ارتباط فی مابین آنها بخصوص ارتباط بین کربوهیدرات ها و مواد لبنی و آکنه صورت گرفته است.
گلایسمیک ایندکس GI مولفه ایست برای طبقه بندی مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات بر اساس پتانسیل شان در افزایش قندخون. مواد غذایی با ایندکس بالاتر گلایسمیک قابلیت بالا بردن بیشتر و سریع تر قند خون را نسبت به مواد غذایی با ایندکس پایین تر دارند. هر چند ایندکس گلایسمیک واژه جدیدی نیست اما اخیرا واژه دیگری تحت عنوان ” گلایسمیک لود ” ارائه شده است. گلایسمیک لود ، شاخص جدیدی است که بر اساس گلایسمیک ایندکس یک ماده غذایی ، میزان کلی واکنش بدن در مقابل آن را نشان می دهد.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته :
• غذاهای با GL بالا مانند نان ، چیپس ، سیب زمینی سفید
• غذاهای با GL پایین همانند نان های چند غله ، فندق ، سبزیجات و حبوبات
که نتایج آن در سال ۲۰۱۳در سایت این آکادمی منتشر شد: مطالعه بر روی ۲۳جوان استرالیایی ۲۵-۱۵ساله نشان داد با تغییر رژیم غذایی این گروه از مواد غذایی با GL بالا به رژیمی با مواد غذایی با GL پایین کاهش قابل ملاحظه ای در شدت آکنه موجود ایجاد نموده است.
مطالعه دیگری نیز ارتباط رژیم غذایی و آکنه ناشی از سندرم پلی کیستیک تخمدان را نشان داده است. بخصوص این پژوهش نشان داد که وقتی بیماران تحت درمان با داروهای تنظیم کننده قند خون قرار می گیرند و رژیم غذایی با کربوهیدرات کم دریافت می نمایند تعادل و ثباتی در میزان هورمون های بدن شان ایجاد می گردد که تاثیر بسزایی در وضعیت آکنه آنها نیز دارد.
در تحقیق دیگری در میان ۲۵۲۸نفر از افرادی که مبتلا به آکنه بودند و تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد نمودند و از رژیم غذایی با گلایسمیک ایندکس پایین استفاده نموده اند، مشخص شده است که این تغییر سبب بهبودی وضعیت آکنه در حدود ۸۶/۷ درصد از شرکت کنندگان در پژوهش شده است.
بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۸در ژورنال آکادمی درماتولوژی اروپا انتشار یافت محققین دریافتند ارتباطی بین مصرف شیر و بروز و شدت آکنه وجود دارد. هرچند محققان چینی این تحقیق می گویند این ارتباط بین بروز آکنه های خفیف تا متوسط و مصرف شیر نیست اما ارتباطی بین مصرف شیر و بروز آکنه های متوسط تا شدید وجود دارد.
نکته حائز اهمیت اینکه بین نوع شیر ( کم چرب ، متوسط یا پرچرب ) و بروز آکنه رابطه ایی وجود ندارد یعنی این چربی شیر نیست که ایجاد آکنه می نماید.
بر اساس این تحقیق ترکیبات تشکیل دهنده شیر، مانند مواد مصرفی گاو شیرده مثل مکمل هایی دریافتی گاو و برخی از هورمونها یا شبه هورمون ها که سبب افزایش شیر دهی گاو می شود، ممکن است از عوامل بروز آکنه باشند.
البته زمان شیر دهی گاو نیز می تواند از موارد مورد بررسی باشد برای مثال در ابتدای زایمان گاو ترکیب شیر آن حاوی مواد تغذیه ایی خاصی برای گوساله آن است و این احتمال می رود که این مواد نیز بر روی ایجاد آکنه موثر باشند. به هر حال هر چند هنوز دقیقا مشخص نیست که این مواد با چه مکانیسمی موجب ایجاد آکنه می گردند اما همگی در مجموع بیانگر این مهم اند که آکنه می تواند متاثر از تغذیه ما باشد و حتما باید ملاحظات خاص تغذیه ایی را در درمان آکنه مد نظر داشت.
✍️ دکتر محمد بقایی
