کلمات کلیدی : اشعه مادون قرمز, فرو سرخ, بروز پیر پوستی, پروسه پیری ناشی از نور, اثرات فوتوکیمیکال, تخریب DNA, ماتریکس متالوپروتئیناز, میتوکندری, فرآورده های کازمتیک .
مطالعات اخیر نشان می دهد که اشعه مادون قرمز یا اشعه فرو سرخ infrared (IR) radiation در پروسه پیری ناشی از نور یا Photo ageing نقش دارد. اشعه فروسرخ یک تابش الکترومغناطیسی با طول موج بیشتر از امواج مرئی و کوتاه تر از امواج رادیویی است. امواج فرو سرخ بعد از برخورد با جسم موجب گرم شدن آن می‌شود. این امواج دسته‌ای از پرتوهای نامرئی خورشید هستند. به همین سبب وقتی در مقابل نور خورشید قرار می‌گیریم احساس گرما می‌کنیم.
Infrared (IR) radiation به دو زیر شاخه IR نزدیک (٧۶٠/١۴٠٠ نانومتر) و دور تقسیم می گردد. تنها IR نزدیک که IRA نیز نامیده می شود میتواند در عمق پوست نفوذ نماید و به سابکوتیس برسد و IRB یا همان فرو سرخ دور که طول موج بلندتری دارد و در سطح اپی درمیس جذب شده و ایجاد گرما می نماید.
اشعه یو وی با انرژی بسیار بالاتر از اشعه فرو سرخ سبب اثرات فوتوکیمیکال همانند تخریب DNA می گردد. اشعه فرو سرخ توسط بخشهایی از زنجیره انتقال الکترون در غشای داخلی میتوکندری جذب می گردد و سبب Upregulation بیان ماتریکس متالوپروتئیناز می گردد.
البته می دانیم که اشعه یو وی با انرژی بسیار بالاتر از اشعه فرو سرخ سبب اثرات فوتوکیمیکال همانند تخریب DNA می گردد. همچنین می دانیم تابش اشعه UV سبب بیان ماتریکس متالوپروتئیناز ها MMPs، آنزیمهای مسئول در تخریب بافت کلاژن و بروز پیر پوستی می گردد.
محققین معتقدند اشعه فرو سرخ نیز سبب یک Upregulation ماتریکس متالوپروتئیناز نوع ۱ (MMP-1) در پوست انسان می گردد. همچنین بیان می نمایند این اشعه می تواند سبب شکل گیری Reactive Oxygen Species (ROS) در میتوکندری سلولهای فیبروبلاست گردد.
به نظر می رسد که اشعه فرو سرخ توسط بخشهایی از زنجیره انتقال الکترون در غشای داخلی میتوکندری جذب می گردد و بدین ترتیب ROS شکل گرفته و در نهایت به داخل سیتوپلاسم نفوذ نموده و سبب Upregulation بیان ماتریکس متالوپروتئیناز می گردد.
راکیزه (فارسی) یا میتوکندری، در اندامکی درون سلولی است که وظیفه آن تنفس سلولی و نوعی دستگاه انتقال انرژی است که موجب می‌شوند انرژی شیمیایی موجود در مواد غذایی با عمل فسفوریلاسیون اکسیداتیو، به صورت پیوندهای پر انرژی فسفات ( آدنوزین تری فسفات ATP ) ذخیره شود.
جذب اشعه فرو سـرخ در زنجیره انتقالی الکترون میتواند به صورت مستقیم در ساخت ATP اثر نماید. بنابر این هر دو پدیده رخ داده به واسطه نفوذ اشعه فروسرخ به پوست یعنی ؛افزایش بیان آنزیمهای ماتریکس متالو پرو تئیناز و تاثیر بر تولید انرژی در میتوکندری مکانیسم های مسئول در ایجاد پیر پوستی ناشی از تابش این اشعه هستند.
امروزه محققین در حال بررسی اثرات محافظتی برخی از مواد از جمله برخی عصاره های گیاهی و طبیعی در جهت بکارگیری آنها در فرآورده های کازمتیک برای جلوگیری از این اثرات تخریبی اشعه فرو سرخ و پیشگیری هر چه بیشتر از پروسه پیری ناشی از نور هستند. هم اکنون نیز شاهد بکارگیری برخی از آنها در فرآورده های کازمتیک هستیم/.₰
یک پاسخ